گزارش‌های احمد شهید گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران سالهاست مورد حساسیت دستگاه قضایی جمهوری اسلامی است اما این باعث نشده او مسیر خود را تغییر دهد؛ او از شیوه‌ی خود دفاع می‌کند و می‌گوید اطلاعاتش درباره ایران را به شکل‌های مختلف به دست می‌آورد؛ گزارش‌های دولتی که منتشر می‌شوند، وب‌سایت‌های حکومتی که درباره مسایل مختلف می‌نویسند و از طریق ایرانیانی در داخل کشور که با وی ارتباط دارند. آنچه در پی می‌آید پاسخ او به پرسش‌های “روز” است درباره‌ی وضعیت حقوق بشر در دولت روحانی، انتقادهایی که به شیوه‌ی کار او وجود دارد و نیز چشم‌انداز آینده. او همچنان از وضعیت حقوق بشر در ایران و در دولت روحانی ناراضی است اما می‌گوید می‌شود با حسن روحانی همکاری کرد.

آقای شهید، شما در زمان دو دولت متفاوت در ایران (دولت احمدی‌نژاد و دولت روحانی) مسئول پرونده حقوق‌بشر ایران بودید. تغییر دولت در ایران آیا باعث تغییر رویکرد به مقوله حقوق‌بشر در ایران شده یا خیر؟

برخی تغییرها و بهبود وضعیت وجود داشته، اما این تغییرات قابل توجه نبوده است. تغییرات در دولت‌ جدید به این شکل بوده که برای مثال دیپلمات‌ها بیشتر با من صحبت می‌کنند یا اطلاعات بیشتری در اختیارم قرار می‌دهند.”

و این مساله منجر به تغییر قابل توجهی در وضعیت حقوق‌بشر ایران شده؟

نه به دلیل این گفت‌وگوها، بلکه به دلیل گزارش‌های من و این‌که درباره وضعیت حقوق‌بشر در ایران صحبت می‌شود، اراده بیشتری برای صحبت و حل برخی از این مسایل وجود دارد. هیچ کشوری اعلام نمی‌کند کاری را به این دلیل انجام داده که سازمان ملل چنین خواسته‌ای داشته است.

امید دارید صحبت ها با مسئولان جمهوری اسلامی منجر به این شود که به ایران سفر کنید؟

خیلی بعید است. فکر نمی‌کنم ایران تمایلی داشته باشد که گزارش‌گر مستقلی وارد کشور شود و گزارش تهیه کند. زیرا تصور می‌کنند – همان‌طور که زمانی آقای لاریجانی هم گفته بود – مسایل مختلفی در داخل کشور وجود دارد که در گزارش مورد اشاره قرار خواهد گرفت.

و این عدم سفر به ایران، باعث نمی‌شود که گزارش‌ها دچار نقص باشند؟

شما نمی‌توانید برای دو مساله جایگزین پیدا کنید، یکی همکاری حکومت و دیگری امکان سفر به ایران. اما اگر شما بتوانید به ایران سفر کنید بدون همکاری دولت با شما، مشکلات بزرگ‌تری وجود خواهد داشت. فرض کنید من به ایران سفر کنم و با افرادی ملاقات کنم. بعد از ملاقات، دولت آن‌ها را بازداشت کند. این مساله خود تبدیل به مشکل بزرگ‌تری خواهد شد. من اطلاعاتم درباره ایران را به شکل‌های مختلف به دست می‌آورم. گزارش‌های دولتی که منتشر می‌شوند، وب‌سایت‌های حکومتی که درباره مسایل مختلف می‌نویسند، و با ایرانیانی از داخل کشور ارتباط دارم و اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنم. اما موافقم که سفر به ایران می‌تواند کمک کند. اما بدون سفر به ایران هم می‌توانم مسایل و مشکلات را روایت کنم. بهرحال با توجه به گزارش‌های مختلفی که سازمان ملل در مورد ایران منتشر و توجه‌ها را جلب می‌کند، می‌بینید که ایران نیز تلاش می‌کند برخی از این مشکلات را رفع و رجوع کند، حالا نه لزوما به‌شکل مثبتی که مورد انتظار است. یک نمونه آن هم بحث جای‌گزینی مجازات حبس ابد با اعدام برای قاچاقچیان مواد مخدر است.

این سوال را از این جهت پرسیدم که بخصوص مسئولان حکومت بسیار به این اشاره می‌کنند که اطلاعات شما از طریق اپوزیسیون حکومت به دست می‌آید و همین مساله باعث عدم توازن و عدم رعایت بی‌طرفی در گزارش‌ها می‌شود.

ببینید شما در هرنوع متدولوژی تحقیق حقوق بشری باید به دنبال مصادیق برای توجه دادن به مقوله مورد نظر باشید. همه اطلاعات گزارش‌های من هم نه از اپوزیسیون که از “قربانیان” نقض حقوق‌بشر جمع‌آوری می‌شود. خیلی از این اطلاعات هم در واقع توسط رسانه‌های دولتی گزارش شده یا در گزارش‌های مجلس یا نهادهای حکومتی به آن‌ها اشاره شده است. مثلا من وقتی در مورد بودجه در گزارش‌هایم می‌نویسم منبع اطلاعات من گزارش‌های مجلس ایران است و یا وقتی در مورد سن ازدواج یا ازدواج کودکان می‌نویسم اطلاعاتم از منابع رسمی دولتی استخراج شده است.

یک مثال در این زمینه بر می‌گردد به یکی از گزارش‌های شما درباره محرومیت دو فوتبالیست (شیث رضایی و محمد نصرتی) به دلیل خوشحالی بعد از گل و ارتباط دادن آن به هموفوبیا. مساله‌ای که نه فقط توسط حکومت، بلکه حتی توسط برخی از منتقدان حکومت هم به چالش کشیده شد و نسبت به انعکاس این مساله در گزارش بدان شکل، اعتراض کردند.

این مساله درباره مجازات دو فوتبالیست یا مساله‌ای مربوط به فوتبال نبود. مجازاتی که برای آن‌ها در نظر گرفته شد به طور مشخص نمونه‌ای از هموفوبیا بود. هموفوبیا به شکل گسترده در جامعه ایران رواج دارد. درباره مسایلی نظیر هموفوبیا هنوز جامعه ایران این مساله را نپذیرفته، این بدان معنا نیست که من از گزارش دادن درباره آن چشم‌پوشی کنم. یا درباره مساله قصاص، بسیاری از مقام‌های حکومتی می‌گویند که این مساله در دین آمده و از قوانین اسلامی است. اما قوانین بین‌المللی در این زمینه چیز دیگری می‌گویند. موافقم که اگر به ایران می‌رفتم شاید امکان نگاه دقیق‌تری به مسایل وجود داشت، اما این مساله باعث تغییر قوانین بین‌المللی نمی‌شود.

آقای شهید شما از حامیان توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ بودید. این توافق ممکن است منجر به بهبود وضعیت حقوق‌بشر در ایران شود؟

توافق هسته‌ای نه، اما اتفاق‌هایی که پس از آن می‌افتد، از جمله رفع تحریم‌هایی که به مردم فشار می‌آورد می‌تواند به بهبود حقوق بشر کمک کند. مثل این‌که ممنوعیت ورود برخی کالاهای اساسی و دارو و … رفع شده است. من همچنین معتقدم که باز شدن درهای کشور و روابط تجاری باعث کم شدن برخی محدودیت‌ها و همچنین قانون‌مداری بیشتر خواهد شد. سرمایه‌گذاران حاضر نخواهند بود سرمایه خود را به جایی وارد کنند که قوانین رعایت نمی‌شوند. این روابط همچنین باعث می‌شود دید جدیدتری نسبت به دنیا در ایران به وجود بیاید. مساله البته تنها درباره سود تجاری نیست. خیلی از شرکت‌ها در اروپا و آمریکا هستند که مساله حقوق‌بشر هم مورد توجه آن‌هاست. فکر می‌کنم در این شرایط فعالان حقوق‌بشر امکان بیشتری برای فشار بر دولت برای رعایت استاندارها را خواهند داشت.

اما همین روابط تجاری ممکن نیست باعث شود که دولت‌های غربی از نقض حقوق‌بشر در ایران چشم‌پوشی کنند؟

مطمئنا رویکرد متفاوتی نسبت به آنچه تا امروز بکار گرفته شده نیاز است اما گاه این دولت‌هایی که دست به سرمایه‌گذاری می‌زنند نیستند که سیاست‌های‌ رعایت حقوق‌بشر را مدنظر می‌گیرند بلکه این جامعه مدنی است که به دولت‌ها برای رعایت حقوق‌بشر در کشورهای مختلف فشار می‌آورد. بهرحال حتی اگر برخی شرکت‌ها صرفا به دنبال سود باشند و دولت‌هایی هم آنها را پشتیبانی کنند، در این کشورها به اندازه کافی صداهای مختلف وجود دارد که با صدای بلند دغدغه‌های حقوق بشری را مورد توجه قرار دهند. تصور می‌کنم که این مساله در نهایت باعث می‌شود که دولت برای رعایت حقوق‌بشر تحت فشار قرار گیرد.

شما درباره صحبت برخی مقام‌های دولتی با خودتان سخن گفتید. این مقام‌ها در ملاقات با شما از چه مسایلی سخن می‌گویند؟ مثلا درباره تک‌تک سرفصل‌های گزارش شما این آزادی را دارند که با شما سخن بگویند؟

درباره برخی مسایل هیچ‌گاه سخن نمی‌گویند. مثلا درباره ال.جی.بی.‌تی‌ها، یا درباره بهایی‌ها یا درباره نوکیشان مسیحی صحبتی نمی‌شود. اما درباره عموم مسایل دیگر حاضر به صحبت هستند و به همین دلیل مسایل زیادی وجود دارد که با هم درباره آن سخن بگوییم.

و این صحبت‌ها – حتی در شکل غیررسمی – منجر به حل مساله و مشکلی در ایران شده؟

من چند وظیفه عمده دارم: یکی ایجاد آگاهی و توجه عمومی است، دوم برجسته کردن مشکلات و ایجاد فشار بر آنها. من برای حل کردن یا قضاوت کردن در این سمت نیستم. بله، مسایلی بوده که ما گاهی درباره آن‌ها صحبت کردیم و بعدها در ایران به شکلی تغییر پیدا کرده است. مثلا پرونده‌هایی بوده که مورد توجه قرار گرفته، یا مثلا طرح‌ها و لوایحی در مجلس مطرح بوده که متوقف، یا اصلاح شده، بخاطر اینکه مباحثه‌هایی در مورد حواشی آن‌ها وجود داشته است. کاری که من می‌کنم کمک به ایجاد روایت‌ها و گفتمان پیرامون موضوعاتی است که مرتبط با حقوق بشر است. بله، مواردی بوده که آنها در برخی پرونده‌ها یا رفتارشان تغییری ایجاد کردند اما با این همه، این موارد بسیار جزئی بودند و تغییر اساسی در وضعیت عملکرد حقوق بشری دولت ایران در چهار سال و اندی گذشته نبوده است.

درخواست دیدار با اعضای بلندپایه دولت را داشته‌اید؟ یا چنین بحثی هیچ‌گاه مطرح شده؟

نه، براساس قوانین سازمان ملل من در ژنو مستقر هستم. من تلاش کردم برخی مسئولان دولتی در زمینه حقوق‌بشر را ملاقات کنم، اما تلاش نکردم ملاقاتی با رئیس‌جمهوری یا رئیس قوه‌قضائیه داشته باشم. تصور نمی‌کنم چنین ملاقاتی اساسا مفید باشد. چون نمی‌توانم با آن‌ها در زمینه مشکلات مشخص صحبت کنم. من با کسانی صحبت می‌کنم که اطلاعات مشخصی از وقایع دارند یا با افرادی که قرار است در موضوع خاصی از آن‌ها اطلاعات بگیرم. فکر نمی‌کنم به عنوان یک متخصص در سازمان ملل، نیازی به صحبت من با مقام‌های بلندپایه دولتی باشد.

منظور از مسئولان دولتی در زمینه حقوق‌بشر چه کسانی هستند؟

با مسئول حقوق‌بشر در قوه‌قضائیه، برخی نماینده‌های مجلس، برخی مقام‌های مرتبط در زمینه مبارزه با مواد مخدر، یکی از دادستان‌های پیگیر پرونده‌های مواد مخدر و … این ملاقات‌ها چند ساعتی طول کشید و به نظرم بیشتر از ملاقات با مقام‌های سیاسی مفید بود.

منظورتان از مفید بودن این ملاقات‌ها، این است که گفت‌وگوها به نتیجه‌ای منجر شدند؟

بله

می‌توانیم بگوییم که گزارش‌های شما، یکی از دلایل مطرح شدن طرح جای‌گزینی مجازات افراد مرتبط با مواد مخدر در ایران است؟

نمی‌توانم بگویم رابطه مستقیمی بین این دو وجود دارد. اما درباره این مساله بارها صحبت کرده‌ایم، به بحث نشسته‌ایم. در نتیجه وقتی آن‌ها به دنبال راه حلی برای مساله مواد مخدر هستند، می‌توان گفت که به نوعی مشغول حل و فصل این بحث‌ها هستند. نمی‌گویم که من این کار را کردم، اما مشخصا به دلیل نگرانی بین‌المللی از نرخ اعدام‌ها در ایران، این کشور سعی کرده که راه‌حلی برای آن پیدا کند. می‌توانم یک مثال مشخص در این زمینه بزنم. حدود دو سال پیش بود که جواد لاریجانی در مصاحبه‌ای که از آمار بالای اعدام در ایران از او پرسیده شد، گفته بود که ۸۰ درصد اعدام‌ها به خاطر مواد مخدر است و اگر ما این قانون را اصلاح کنیم این آمار هم تغییر می‌کند. شما اینجا می‌توانید رابطه مستقیمی بین توجه‌ها و نگرانی‌هایی که در گزارش‌های سازمان ملل وجود داشته و واکنش ایران را ببینید. و یا درباره مسایل مربوط به شکنجه در زندان‌های ایران که در یکی از گزارش‌هایم به آن اشاره کردم. ایران اقدام به تصحیح برخی رفتارها در این زمینه کرد و گرچه هنوز این مساله ادامه دارد، اما گزارش‌هایی به من رسیده که اوضاع در این زمینه اندکی تغییر یافته است، هرچند همچنان دغدغه‌ها پابرجاست.

شما از انتخاب آقای روحانی استقبال کردید، اما در گزارش‌‌های اخیرتان اشاره کرده‌اید که وضعیت حقوق‌بشر در ایران در برخی موارد از چند سال پیش بدتر شده است. دو سال و نیم پیش، چنین تصویری از وضعیت حقوق‌بشر ایران در دوره آقای روحانی داشتید؟

به خاطر ندارم که از روحانی حمایت کرده باشیم، به خاطر دارم که درباره روند انتخابات سخن گفته بودم. ضمن این‌که استقبال من از وعده روحانی به اصلاحات بود. مسایل حقوق‌بشری برای روحانی از همان ابتدا در اولویت نبود و بعد از رسیدن به ریاست‌جمهوری هم تلاش اصلی او معطوف به حل پرونده هسته‌ای شد. او صحبت‌هایی درباره بحث برابری جنسیتی کرد (گرچه در سیاست‌گذاری چیز چندانی از او شاهد نبودیم)، او معاون امور زنان [شهین‌دخت مولاوردی] بسیار فعالی در این زمینه دارد، درباره آزادی‌های آکادمیک تلاش‌هایی انجام داده از جمله بازگشت برخی اساتید اخراجی به دانشگاه یا تاسیس رشته زبان کردی در کردستان. با این حال تغییرات حقوق بشری در دوران روحانی بسیار حداقلی بوده، اما با توجه به این‌که او همچنان رویکرد میانه‌روانه را تبیین می‌کند، من همچنان فکر می‌کنم می‌شود با او به عنوان یک گزینه خوب همکاری کرد.

لینک منبع

این واکنش، ساعاتی پس از آن صورت گرفت که بسیاری از خبرگزاری و رسانه های ایرانی خبری را نقل کردند که موضوع آن، انتشار سندی در ویکی لیکس در مورد رشوه گرفتن گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل از عربستان برای تهیه گزارش های جهت دار علیه ایران بود.

احمد شهید امروز دوشنبه ۵ مرداد، در مصاحبه با بی بی سی فارسی گفت خوشحال است که سایت ویکی لیکس از منتشرکنندگان این اتهام خواسته تا ادعای خود را ثابت کنند چون سند ادعایی آنها در هیچ کدام از مدارک افشا شده توسط این سایت وجود نداشته است.

آقای شهید تاکید کرد که بودجه فعالیت های او برای تهیه گزارش از وضعیت حقوق بشر ایران، توسط سازمان ملل تامین می شود.

وی همچنین با ذکر اینکه دستگاه های رسمی ایران “تقریبا همه آنچه در گزارش هایش ذکر می شود را قبول دارند” گفت: “مثلا ادعای من درباره اینکه نزدیک به هشتاد درصد اعدام ها در ایران به خاطر مواد مخدره مورد تایید ایران است، یا اینکه رهبران بهایی در ایران زندانی هستند و نوجوانان اعدام می شوند توسط دولت ایران رد نمی شود.”

گزارشگر سازمان ملل افزود: “اختلاف آنها با من در اینجا است که آنها قبول ندارند که این کارها نقض حقوق بشر است.”

او گفت که گزارش‌هایش، عمدتا با استناد به قوانین جمهوری اسلامی ایران، گفته های مقام ها و رسانه های رسمی و مصاحبه هایی تنظیم شده که “جزئیات آنها در گزارش ها ذکر می شود”.

احمد شهید، از چهار سال پیش به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران انتخاب شده و طی این مدت، حق سفر به این کشور را نداشته است.

شورای حقوق بشر سازمان ملل، در فروردین ماه گذشته ماموریت وی به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر را به مدت یک سال دیگر تمدید کرد.

آقای شهید چهارمین گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران است. پیش از او موریس کاپیتورن، رینالدو گالیندوپل و آندریاس آگوییلار این مسئولیت را به عهده داشته‌اند.

هر چهار گزارشگر ویژه حقوق بشر، از عدم همکاری مقام‌های ایرانی در تهیه گزارش های خود انتقاد کرده‌ و از سوی رسانه های رسمی این کشور، به همکاری با دشمنان جمهوری اسلامی ایران متهم شده اند.

منبع: بی‌بی‌سی

احمد شهید چهار سال است که به‌عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل، وضعیت حقوق بشر در ایران را بررسی می‌کند. در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو چهار ماه پیش، با ۲۱ رای موافق، ۱۶ رای ممتنع و ۹ رای مخالف، قطعنامه‌ای تصویب شد که بر پایه آن، ماموریت احمد شهید، به مدت یک سال دیگر، تا ماه مارس سال آینده میلادی تمدید شده است. تازه ترین گزارش او درباره وضعیت حقوق بشر مارچ 2014 منتشر شده است. در این گزارش هیچ اشاره‌ای به حقوق اقلیت‌های جنسی نشد. در حالی که انتقادهای مقامات حکومت ایران از عملکرد احمد شهید و حمله به وی به دلیل پرداختن به حقوق هم‌جنس‌گرایان، هم‌زمان شدت یافته است. با او درباره وضعیت اقلیت های جنسی در ایران و محتوای گزارش تازه اش، گفت و گو کرده ام.

به‌عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، در چه زمانی برای نخسین‌بار، نسبت به موقعیت اقلیت‌های جنسی در ایران آگاه شدید؟

من تقریبا به ‌محض این ‌که مسوولیتم را شروع کردم و حکم خود را گرفتم، نسبت به موقعیت اقلیت‌های جنسی در ایران آگاه شدم. گروه‌های دادخواهی در زمینه حقوق اقلیت‌های جنسی، همراه با گروه‌های دیگر حقوق بشری‌ که با این مساله برخورد داشتند، همواره در دادن اطلاعات معتبر و مرتبط یاری‌رسان بوده‌اند. در عوض، من بخشی از گزارش دوم خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در مارچ 2013 را به افراد «ال‌جی‌بی‌تی»( lesbian, gay, bisexual and transgender) در کشور اختصاص دادم. من این بخش را بر شهادت‌های گرفته‌ شده از 12 تن از افراد جامعه ال‌جی‌بی‌تی ایران استوار کردم؛ افرادی که به ‌تازگی از ایران فرار کرده بودند و گزارش می‌دادند که به ‌دلیل گرایش جنسی خود، به‌طور کلی یا جزیی مورد آزار قرار گرفته و زجر کشیده‌اند.

آیا شما باور دارید که آزادی جنسی و بودن به‌مثابه انسان، مانند آزادی مذهب از حقوق پایه‌ای هر فردی است؟

من باور دارم که افراد اقلیت جنسی مانند همه شهروندان، حق دارند حقوق برابر داشته باشند؛ به‌ویژه آن حقوقی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر زیر عنوان حق حیات، حق آزادی، حق رها بودن از تبعیض و حق مصونیت علیه تعرض بی‌دلیل به حریم خصوصی برشمرده شده‌اند. در این مفهوم، من خودم را کاملا همراه خانم «ناوی پیلای»، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد می‌دانم ‌که نوشته است: «موضوع گسترش حقوق برابر برای اقلیت‌های جنسی به‌گونه‌ای که آن‌ها هم چون دیگران لذت ببرند، به‌هیچ‌وجه تندروانه نیست. این مورد، بر دو اصل اساسی استوار است که بر پایه حقوق بشر جهانی بنا شده است: برابری و نبود تبعیض. کلمه‌های راه‌گشای اعلامیه جهانی حقوق بشر، روشن و صریح هستند؛ همه افراد بشر به‌جهت حقوق و کرامت انسانی، آزاد و برابر زاده شده‌اند.

یازدهم مارچ 2014، شما گزارشی درباره مسایل حقوق بشر در ایران داشتید، اما آن گزارش از جهت پرداختن به مسایل اقلیت‌های جنسی و نقض گسترده حقوق ایشان کاملن با گزارش گذشته شما در اکتبر 2013 متفاوت بود آن هم با توجه به این‌که فعالان حقوق بشر در عرصه‌های دیگر و گروه‌های سیاسی مخالف نظام توجهی به آن ندارند. چه‌چیزی از جانب شما در زمان میان دو گزارش روی داده است؟ چه‌چیزی در دیدگاه شما، در ارتباطتان با دولت ایران و در شرایط جامعه اقلیت‌های جنسی تغییر کرده است؟

مجمع عمومی سارمان ملل متحد و شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد محدودیت واژگانی ستخگیرانه‌ای را برای همه گزارش‌های من در نظر گرفته‌اند. در نتیجه، من اغلب قادر به پوشش تمام موارد مهم در همه گزارش‌هایم نیستم. واقعیت این است که فقط بخش‌های خاصی سازنده نسخه نهایی عمده آخرین گزارش‌های من هستند. این به این معنی نیست که موارد دیگر به همان اندازه مهم نیستند یا که حل شده‌اند یا به اندازه کافی به آن‌ها پرداخته شده است. در واقع از زمانی‌که من کارم را شروع کرده‌ام، آن‌جا هیچ تغییر مثبتی برای جامعه اقلیت‌های جنسی در ایران نداشته است. آن‌جا اظهارات تازه‌ای توسط مقامات ایرانی وجود دارد که من نگران هستم مبادا برای تحریک مردم به خشونت علیه اقلیت‌های جنسی درنظر گرفته شده باشد. سیستمی از تبعیض‌های قانونی‌شده در محل باقی مانده و قانون مجازات اسلامی جدید – همان‌طور که من در گزارش 2013 خود به شورای حقوق بشر به آن اشاره کردم – هیچ نگرانی عمده‌ای را کاهش نداده است. علاوه‌براین، درحالی‌که من یک بحش کامل را به این موضوع در گزارش اخیرم اختصاص ندادم، شما می‌توانید تمرکز روی بعضی موارد اقلیت‌های جنسی را در ضمیمه گزارش بیابید.

از دیدگاه شما، دلیل حساسیت از سوی دولت ایران پیرامون همجنسگرایی و مسایل جنسی چیست؟ راه‌حل مقابله با این حساسیت را چه می‌دانید؟

درحالی ‌که من به ‌وضوح نمی‌توانم درباره مقامات ایرانی صحبت کنم، این تجربه من است که در کشورهای زیادی و نه‌ تنها در ایران، تبعیض علیه اقلیت‌های جنسی، یک پدیده فرهنگی و اجتماعی تاسف‌بار است. مانند بیش‌تر گونه‌های تبعیض، منشاء آن ترس، کمبود آگاهی و برانگیزش آزار نسبت به آن‌چه فکر می‌شود از «نُرم» فاصله دارد، است. در ایران، برخی از مقام‌ها تلاش دارند این مساله را به مذهب ربط دهند. به‌ هرحال، من این را مساله ساده‌تری می‌بینم و این که اقلیت جنسی، مانند همه افراد، دارای حقوق پایه‌ای هستند که شامل حق حیات، آزادی، نبود تبعیض و برخورداری از حریم خصوصی می‌شود. مردم می‌توانند به ظواهر مذهب خود توجه و بدون نقض حقوق دیگران، به آن‌ها عمل کنند. به این مفهوم، ارایه حقوق پایه‌ای برای افراد حاضر در اقلیت جنسی، با هیچ مذهبی که من می‌شناسم ناسازگار نیست.

احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، دور تازه تحقیقاتش را آغاز کرده. او قرار است طی ده روز با قربانیان حقوق بشر، وکلا و سازمان های غیردولتی در کشورهای مختلف صحبت کند. اما نه در ایران. جایی که دولتش گزارشهای او را بی پایه خوانده و به او ویزا نمیدهد. فریبا صحرایی نگاهی کرده به اینکه آقای شهید چگونه گزارش هایش را تهیه می کند:

استکهلم-نوری حمزه

جمعی از فعالان حقوق بشر ایرانی مقیم سوئد در روزهای 28 ، 29 و 30 ماه جاری میلادی در هتل کورتیراد استکلهم، با دکتر احمد شهید گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران دیدار و گفتگو کردند.

فعالان حقوق زنان، حقوق کارگران، حقوق کودکان، فعالان ضد تبعیض و ضد شکنجه، فعالان ضد اعدام نیز همانند فعالان ملیت های غیر فارس موارد نقض حقوق بشر را با ارائه مدارک به اطلاع گزارشگر ویژه رساندند.

همچنین فعالان حقوق بشری گروهای اتنیکی غیر فارس اعم از عرب ها، بلوچ ها، ترک ها، کردها، ترکمن ها و لرها موارد نقض حقوق بشر در مناطق خود را به اطلاع گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد رساندند.

رضا کریمی از فعالین گروه حقوق بشر قشقایی ها و هماهنگ کننده ی دیدارهای صورت گرفته با گزارشگر سازمان ملل به العربیه نت گفت: فعالان حقوق بشر ایرانی در طی سه روز، 23 دیدار و حدود 30 ساعت زمان با آقای شهید ملاقات داشتند. در هر ملاقات معمولا از یک تا چند مورد نقض حقوق بشرنزد گزارشگر ویژه سازمان ملل ثبت می شوند.

ناصر بلیده ای فعال حقوق بشر از بلوچستان و مقیم سوئد پس از دیدار با گزارشگر سازمان ملل گفت: تعداد موارد نقض حقوق بشر در مناطق ملیت های غیر فارس همواره در حال افزایش است. امیدواریم که آقای شهید بتواند موارد گسترده و سازمان یافته نقض حقوق بشر را با پشتیبانی وهمکاری نهادهای حقوق بشری پیگیری کند.

استکهلم-نوری حمزه

احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران، 50 ساله، سیاستمدار، دیپلمات و از فعالان حقوق بشر و دمکراسی است. او شهروند کشور مالدیو است که در دو مقطع بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ وزارت امور خارجه کشورش را بر عهده گرفته بود . احمد شهید دارای مدرک دکترای روابط بین الملل از “دانشگاه کوئینزلند” استرالیا است. او در حال حاضر استاد مدعو در “دانشگاه اسکس” انگلستان است.

او در سال جاری میلادی برای چهارمین سال متوالی، از طرف سازمان ملل متحد به عنوان گزارشگر ویژه امور حقوق بشر در ایران در مقام خود ابقا شد.

احمد شهید در روزهای 28، 29 و 30 ماه جاری میلادی در استکهلم حضور داشت . او ضمن دیدار با ایرانیان مقیم سوئد موارد نقض حقوق بشر در ایران را از آنها جویا و ثبت کرد.

ساعت چهار و نیم بعد از ظهر روز پنجشنبه 29 مه 2014 توانستم در “هتل کورت یارد” استکلهم گفتگویی رو در رو با ایشان داشته باشم.

عضویت جمهوری اسلامی ایران در برخی کنوانسیون های حقوق بشری، دلایل عدم عضویت ایران در برخی دیگر از کنواسیون های حقوق بشری، تبعیض نژادی، نقض حقوق بشر از راهکار تغییر بافت جمعیتی در مناطق ملیت های غیر فارس در ایران، تعریف پاکسازی نژادی در حقوق بین الملل، مکانیزم های سازمان ملل متحد برای پیگیری و اجرای حقوق بشر در کشورها و از جمله ایران، حقوق اساسی شهروندان، وضعیت پرونده نقض حقوق بشر ایران و موارد دیگر از جمله مواردی بودند که با ایشان در میان گذاشتم. آنچه در پی می آید محصول گفتگو با ایشان است.

جمهوری اسلامی ایران از مجموع 25 کنوانسیون مرتبط با مقوله حقوق بشر فقط در 10 کنوانسیون عضویت دارد. دو کنوانسیون دیگر را نیز بطور “مشروط” امضا کرده، که عبارتند از “کنوانسیون حقوق کودک” و “کنوانسیون حقوق پناهندگان”. کنوانسیون های باقی مانده گویای چه بخش هایی از حقوق بشر هستند؟ مشکلات پیش روی دولت ایران در عدم امضای آن کنوانسیون ها چیست؟

-زمانی که شما با هیات ایرانی رو به رو می شوید و حرف ها و وعده های آنها را می شنوید و سپس آن را با عملکرد آنها مقایسه می کنید، متوجه می شوید که جمهوری اسلامی ایران با چه مشکلاتی رو به رو است.

مثلا؛ درباره “کنوانسیون عدم تبعیض علیه زنان”، در دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی، مجلس شورای اسلامی ایران، کنوانسیون یاد شده را مورد بحث قرار داد. در آن بحبوحه برآورد می شد که آن کنوانسیون در مجلس شورای اسلامی به تصویب برسد، اما شورای نگهبان قانون اساسی مانع آن شد.

همچنین “کنوانسیون منع شکنجه” در مجلس شورای اسلامی ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت و قرار بود این کنوانسیون به تصویب برسد. اما بازهم با مخالفت شورای نگهبان رو به رو شد. شورای نگهبان تناقض کنوانسیون های یاد شده با “شریعت اسلام” را دلیل عدم تصویب آنها اعلام کرده است.دو منشور مهم بین المللی نیز وجود دارند که پروتکل هایی نیز به آنها ملحق هستند، و معمولا کشورها آن پروتکل ها را امضا می کنند. پروتکول های یاد شده، دولت ها را متعهد می سازند، به شهروندان خود اجازه دهند در صورتی که با مشکلات حقوقی رو به رو شوند بتوانند برای ارائه شکایت به دادگاههای بین المللی مراجعه کرده، دادخواهی کنند.

آیا مشکل پیش روی دولت ایران تنها در مساله “شریعت” نهفته است؟

-البته این نظر شورای نگهبان قانون اساسی است. شورای نگهبان می گوید “شریعت” مانع عضویت جمهوری اسلامی ایران در آن کنوانسیون ها می شود. اگر به طور کامل به قضیه نگاه کنیم، می بینیم که سفیر وقت ایران در سازمان ملل متحد در سال 1984 در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفته بود که دولت متبوعش شریعت اسلام را بالاتر از حقوق بشر می داند.

همچنین وقتی قانون اساسی ایران را می خوانیم، برخی اصول آن را در تناقض با حقوق بشر می بینیم. همیشه وقتی بحث هایی در سازمان ملل صورت می گیرد، دولت ایران با اصرار اعلام می کند که قوانین داخلی آن بر قوانین بین المللی همچون حقوق بشر، اولیت دارند. دولت ایران همواره بر هویت فرهنگی خود در مقایسه با قوانین حقوق بشری و استانداردهای بین المللی تاکید بیشتری داشته است.

از سوی دیگر اما این ادعاها و گفته های نمایندگان ایران بر مبنای حقوقی استوار نیستند، چرا که دولت ایران از جمله دولت هایی است که “منشور بین المللی حقوق بشر” را امضا کرده است. در همین راستا نیز در قوانین بین المللی به صراحت آمده است که قوانین بین المللی بر قوانین داخلی یا قوانین ملی کشورها اولویت دارند. در ضمن بسیاری از کشورهای مسلمان به کنوانسیون های یاد شده پیوسته اند.

عضویت ایران در کنوانسیون حقوق کودک “قائم به شرط” است. آن شرط چیست؟ موارد نقض حقوق کودکان در ایران چه هستند؟

تا آنجایی که ذهنم یاری دهد “شریعت” از دلایل مهم دولت ایران و کشورهای مسلمان است. کشورهای مسلمان فرزند خواندگی، سن بلوغ و آزادی مذهب را از جمله برخی دلایل عدم عضویت در کنوانسیون حقوق کودک اعلام می کنند. دولت ایران بارها گفته که همه شرایط باید مطابق با شریعت باشد و در موردی که مطمئن نیست شریعت را اولویت می دهد.

از موارد نقض بارز حقوق بشر در ایران در این زمینه، بخصوص اعدام کودکان نابالغ است. نکته دیگری نیزوجود دارد و آن این است که در بسیاری از کشورهای اسلامی کودکانی خارج از چارچوب ازدواج متولد می شوند و تبعیض شدیدی بر علیه اینگونه کودکان اعمال می شود که گویای نقض کنوانسیون حقوق کودک است.

اکثر گزارشهایتان منعطف به نقض حقوق بشر در چارچوب “میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب 16 دسامبر 1966 مجمع عمومی” است. در دیگر زمینه ها همانند “کنواسیون حقوق کودک”، “کنوانسیوان ها یا معاهدات مرتبط با حقوق کارگران “، “کنوانسیون عدم تبعیض علیه زنان” و…. در گزارش های شما کمتر دیده می شوند. آیا تعداد مراجعه کنندگان به شما در این زمینه کمتر است یا موارد دیگری وجود دارند؟

-من براساس یک سری قواعد خاص در چارچوب قوانین و مقررات سازمان ملل متحد کار می کنم. قواعد و چارچوب های یاد شده من را موظف می کنند که استانداردهای بین المللی حقوق بشر را مورد تحقیق قرار دهم. اینها بیشتر مربوط می شود به “میثاق بین المللی حقوق بشر 1958″، ” میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی” و “میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی” . در چهار سال پیش وقتی که وضعیت حقوق بشر در ایران توسط سازمان ملل در چارچوب یک سیستم مشخص مورد ارزیابی قرار گرفت، “126 توصیه” را که کشورهای مختلف به ایران گوشزد کرده بودند، جمهوری اسلامی ایران آنها را پذیرفت. اگر 126 توصیه یاد شده را مورد تحلیل و وارسی قرار دهیم، می بینیم که بیشتر آنها به حقوق مدنی و سیاسی مربوط می شوند. به همین دلیل است که می بینید در گزارش هایم تاکید بر حقوق مدنی و سیاسی بیشتر است، چرا که دولت ایران 126 توصیه یاد شده را پذیرفته و قول داده که موارد مرتبط با حقوق مدنی و سیاسی را پیگیری و رفع نماید. البته در این میان حقوق اقتصادی و فرهنگی را از یاد نمی برم. از وضعیت کارگران، محیط زیست، زنان و کودکان نام می برم، اما چون که حقوق مدنی و سیاسی بیشتر مورد نقض قرار می گیرند تمرکز بیشتری بر آنها داشته ام.

در زمینه تحقیق درباره اتهامات تبعیض نژادی و منع آن در صورت صحت داشتن چنین اتهامی، با عنایت به کنوانسیون های مربوطه همانند “کنوانسیون منع تبعیض نژادی مصوب 21 دسامبر 1966 مجمع عمومی” تا به حال چقدر در این زمینه در کارتان موفق بوده اید؟ با آنکه در گزارش های خود از وضعیت های “اقلیت های نژادی” صحبت می کنید، بخش های حقوقی سازمان ملل متحد در این زمینه تا چه سطحی موضوع قومیت ها یا ملیت های غیر فارس را جدی گرفته اند؟

-بله شما حق دارید، در گزارش هایم از تبعیض ها و به خصوص از تبعیض های قومی در مناطق مختلف ایران صحبت می کنم. همواره در گزارش هایم می نویسم که چگونه با اقلیت های قومی رفتارهای تبعیض آمیز می شود. درباره اینکه چقدر پیشرفت کردم باید بگویم که پیشرفت را می توان با روش های مختلف اندازه گیری کرد. البته نتوانسته ام به طور مستقیم با سران جمهوری اسلامی گفتگو کنم، اما نمایندگان دولت جمهوری اسلامی برای نشست های سازمان ملل به ژنو می آیند. در چارچوب کنفرانس های سازمان ملل مسائل یاد شده را با نمایندگان جمهوری اسلامی در میان می گذارم. همچنین در سطح سازمان ملل عقیده بر این است که تبعیض بطور کلی نباید وجود داشته باشد. استانداردهایی بین المللی برای ریشه کن کردن تبعیض وجود دارند. گزارش دبیر کل سازمان ملل درباره کاری که من به عنوان گزارشگر ویژه انجام می دهم، توانسته، مشکلات و تبعیض هایی که در این زمینه، در ایران وجود دارند، را تا حدود زیادی به افکار عمومی معرفی کند.

با توجه به توضیحات شما درباره درک سازمان ملل از وضعیت مناطق مختلف در ایران، آیا اتهام مقامات ایران از سوی مخالفان مبنی بر اجرای طرح های نظامی، اقتصادی و… در مناطق ملیت های غیر فارس به منظور کاهش دادن جمعیت آنان یا تغییر بافت جمعیتی آنها، مصداق ژنوساید هستند؟

-نه اینچنین نیست. درباره ژنوساید یا قتل عام باید بگویم که این موضوع تعریف مشخصی در حقوق بین الملل دارد و یک کنوانسیون مشخص در این زمینه وجود دارد. من در گزارش خود از ژنوساید سخنی به میان نیاورده ام. چرا که باید یک سری شرایط در کنار هم قرار گیرند تا بشود از ژنوسیاد صحبت کرد. آن شرایط که عبارتند از:

1 . قتل اعضای گروه.
2 . صدمه شدید نسبت به سلامت جسمی یا روحی افراد آن گروه.
3 . قراردادن عمدی گروه در معرض وضعیت زندگی نامناسب که منتهی به زوال و نابودی قوای جسمی، کلی یا جزیی اعضای آن گروه شود.
4 . اقداماتی که به منظور جلوگیری از تولد نوزادان و نسل زدایی آن گروه صورت گیرد.
5 . انتقال اجباری کودکان آن گروه به گروهی دیگر.

افزون بر پنج مورد یاد شده، باید اراده ای در ورای چنین حوادثی باشد که منجر به حذف فیزیکی اعضای یک گروه مشخص قومی یا مذهبی باشد تا بگوییم ژنوساید رخ داده است. مثلا اتفاقاتی که در بوسنی و رواندا حاصل شدند، حال آنکه آنها علنا نیت خود را برای پاکسازی نژادی اعلام کرده بودند. یا زمانی که احمدی نژاد گفت اسرائیل را می خواهد از بین ببرد، اسرائیلی ها در آن زمان گفتند که گفته های احمدی نژاد حکایتگر اراده ای است برای از بین بردن ما، و بعدها دیدیم که موضوع به آنجا نرسید و اتفاقی نیفتاد. دولت ایران تا کنون در هیچکدام از اظهار نظرها چنین موضوعی را مطرح نکرده است. در عمل هم شاهد این هستیم که این دولت خیلی ها را اعدام می کند. اما تمام اعدامی ها از یک قوم نیستند. یا مثلا خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه با آنکه بر زندگی مردم آنجا تاثیرگذار است اما این به معنای وجود یک اراده برای ژنوساید نیست. برای همین باید از مفاهیم و واژگان باید بطور محتاطانه استفاده کرد. مثلا اگر شما ماده 2 یا 3 کنوانسیون منع ژنوساید را بخوانید متوجه می شوید که فی المثل مفهومی مثل “شرایط سخت” را تعریف کرده است. شرایط سخت یعنی گرفتن امکانات زندگی از یک گروه معین از مردم، مثل قطع کردن آب آشامیدنی برای مدت طولانی ، منع کردن غذا یا دارو یا .. و اعمال اراده برای از میان برداشتن و حذف یک گروه قومی یا مذهبی و … که این مقیاس را من در ایران ندیدم و چنین اتهامی به ایران نزده ام.
مخالفان همچنین دولت جمهوری اسلامی ایران را متهم می کنند که برای تغییر بافت جمعیتی و تغییر فرهنگ مردم از راهکار ادغام جوامع

مختلف مثل عرب ها، بلوچ ها ، کردها ، ترکها، لرها، ترکمن ها و… باعث نقض گسترده حقوق اساسی این مردم می شود. مانند از میان زیر پا گذاشتن حقوق کودک و دیگر موارد.. نظر شما در این باره چیست؟

-همانی که شما گفتید. یعنی تغییر مشخصات جمعیتی یک منطقه، و البته که نقض حقوق بشر در این میان رخ می دهد. مثلا جاهایی که مردم قرن ها زندگی کرده و زمین های آنجا را آباد کرده اند و با وجود همان محصولات کشاورزی زندگی کرده اند، اما زمانی که زمین و محل درآمد از آنها گرفته می شود حقوق آنها مورد تعرض قرار می گیرد. مثلا یک شرکت خارجی می آید و بر زمین مردم تاسیسات خود را برپا می کند و مردم را آواره می کند. اکیدا اینگونه موارد نقض حقوق بشر است. زمانی که یک گروه قومی جابجا می شود و تغییر بافت جمعیتی رخ می دهد زندگی فرهنگی آن گروه دستخوش تغییر می شود. نقض حقوق بشر در زمینه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و .. رخ می دهد. سلب اختیار از یک گروه قومی به دلیل تغییر بافت جمیعی باعث ایجاد یک طبقه بندی جدید می شود که در این میان برخی گروهها دچار تبعیض های بیشتری می شوند. برخی گروههای تبدیل به اقلیت می شوند. می دانم که در بعضی شهرستان های ایران به همین دلایل وضعیت مدارس بد شده است. در مناطقی سرمایه گذاری اقتصادی نمی شود. با مجرمین متعلق به گروههای اقلیت بدرفتاری می شود. همه این موارد نتیجه تغییر بافت جمعیتی است. باید بگویم که در گزارش خود از مسائل فرهنگی سخن به میان آورده و چندین بار در این مورد صحبت کردم. مدارک زیادی در اختیار سازمان ملل است. مدارکی که در ما مه سال گذشته میلادی (2013) در کمیته ای که کارش متمرکز بر کنوانسیون حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است، پرونده ایران مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه گیری ها، کمیته یاد شده درباره وضعیت شهرستان ها در ایران “اظهار نگرانی” کرد. نمی توان گفت که تمام اطلاعات در این مورد را در اختیار آن کمیته است، اما در صد معتنابهی از اطلاعات لازم در اختیار کمیته یاد شده است.

با توجه به “اعلام نگرانی” کمیته یاد شده، آیا مکانیزم حقوقی برای پیگیری موضوع به منظور بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران وجود دارد؟

-باید به شما بگویم که شما انگشتتان را روی یک نقطه ضعف سازمان ملل متحد گذاشته اید. ضعفی که در پیگیری امور در سطح کمیته های مختلف هویدا می شود. نه تنها در سطح این کمیته بلکه در سطوح مختلف سازمان ملل این ضعف وجود دارد. برای ما واقعا سخت است که در سطح کشورها کارها را مستمر و با دقت پیگیری کنیم. این کمیته اما بر برخی مسائل مهم دست گذاشت و به دولت ایران فرصت داد تا ظرف یک سال درباره آن موارد توضیح دهد. دولت ایران نیز به لحاظ حقوقی موظف به پاسخگویی است. گزارشگر ویژه در چارچوب آن کمیته نیز وجود دارد که پیگیر موضوع است.

بیش از سه دهه است که مجامع حقوقی بین المللی هر از چند گاهی مسایل حقوق بشری ایران را بررسی می کنند. آیا به همین دلیل است که شما به عنوان چهارمین گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران انتخاب شده اید. آیا پیش بینی نمی کنید که پروند حقوق بشری دولت ایران راهی شورای امنیت سازمان ملل متحد شود؟

واقعیت این است که من علاقه مند به پیش بینی نیستم. دوست ندارم درباره آینده صحبت کنم. دوست دارم درباره الان صحبت کنم. ایران از سال 1980 تا به امروز از چند مرحله گذشته است. در ابتدا یک مرحله خیلی سخت را گذراند. در مرحله بعد وضعیت تا حدودی بهتر شد، الان مجددا وضعیت آن بد شده است. البته در حال حاضر نیز وضعیت با مرحله یا دوره 1980 قابل مقایسه نیست هر چند اعدام ها در حال حاضر صورت می گیرند. رفتار بد با مردم صورت می گیرد. نگرانی وجود دارد، اما همانگونه که می دانید من گزارش هایم را به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل متحد تقدیم می کنم. من با شورای امنیت کار نمی کنم. به آن شورا گزارش نمی دهم یا به آنجا نمی روم، مگر اینکه از من دعوت شود. در این میان اما تعداد کشورهایی که از وضعیت حقوق بشر در ایران اظهار نگرانی کرده اند بیشتر شده است.

قبل از انتهای گفتگو، ضمن تشکر از شما، می خواهم بپرسم؛ نام شما “احمد شهید” است. در ایران نیز “احمد جنتی” هست، ایشان رئیس شورای نگهبان است. جایی که تمام قوانین از زیر ذره بین آنجا می گذرند. نام هر دوی شما “احمد” است. هر دو “حقوق دان” و هر دو هم “مسلمان” هستید. چنانچه شماها جاهایتان را با یکدیگر عوض کنید چه اتفاقی در زمینه حقوق بشر رخ خواهد داد؟

من پیش از این گفتم که نمی توانم پیش بینی کنم که در آینده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد. واقعا نمی دانم.

17 سال پیش یعنی در سال 1997 تیم ملی فوتبال ایران 17 گل وارد دروازه تیم ملی کشور شما(مالدیو) کرد. اگر امروز آقای شهید با منتخب قوه قضائیه ایران فوتبال بازی کند، چند گل به منتخب قوه قضائیه خواهد زد؟

-بسیار جالب خواهد بود که با یک تیم فوتبال از مسئولان قضائی بازی شود.

حتی اگر کاپیتان آن تیم آقای لاریجانی رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی باشد؟

-البته باید بگویم که مسئله حقوق بشر در ایران موضوع بسیار مهمی است. در اینباره آدم نمی تواند بخندد. من در اینباره بسیار نگران هستم. دولت ایران به نگرانی های جامعه جهانی اهمیت نمی دهد. امیدواری های ما با آمدن آقای روحانی در بهبود وضعیت حقوق بشر نیز به جایی نرسید. اما این را به شما اطمینان می دهم که اگر با آقای لاریجانی رو به رو شوم بحث ما فوق العاده جدی خواهد بود. جام جهانی فوتبال را نیز تماشا خواهم کرد. امیدوارم تیم ملی فوتبال ایران نیز بتواند حریف نیجریه، بوسنی و آرژانتین شود.

۱۳۹۳/۱/۲۵

احمد شهید گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران روز دوشنبه از ایران خواست که اجرای حکم ریحانه جباری که به اتهام قتل عمد محکوم به اعدام شده است را متوقف کند.

بنابر گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس آقای شهید بر این باور است که خانم جباری، ۲۶ ساله، باید دوباره محاکمه شود زیرا که طبق گواهی «منابع معتبر»، مقتول قصد تعرض جنسی به او را داشته و احتمال این که او از خود دفاع کرده است وجود دارد.

ریحانه جباری ۷ سال پیش به اتهام قتل مرتضی سربندی، ۴۷ ساله، بازداشت و محاکمه شده بود. وی که به قصاص محکوم شده است اتهام قتل را پذیرفته، اما می گوید مقتول قصد تجاوز داشته و او از خود دفاع کرده است.

برخی رسانه های ایران خبر داده اند که حکم اعدام خانم جباری در روز سه شنبه هفتۀ جاری اجرا خواهد شد؛ خبری که هنوز توسط مقام های مسئول تأیید نشده و غلامحسین محسنی اژه ای، سخنگوی قوۀ قضائیه ایران، روز دوشنبه در پاسخ به پرسشی در این مورد تنها به ذکر این که «ایشان اعدام نشده است» کفایت کرد.

عبدالصمد خرمشاهی وکیل مدافع ریحانه جباری روز شنبه در گفتگویی با خبرگزاری ایرنا گفت: «تاریخ اجرای حکم هنوز مشخص نیست و تلاش ها برای گرفتن رضایت از اولیای دم مقتول همچنان ادامه دارد.» اما طبق گفتۀ وی تا این لحظه هنوز اولیای دم مقتول رضایت خود را اعلام نکرده اند.

قصاص از احکام مجازات اسلامی است که ایران به خاطر اجرای آن با انتقاد نهادها و گروه های بین المللی حقوق بشری روبروست. اعلام رضایت قربانی، در صورتی که آسیب بدنی به وی وارد شده باشد، یا رضایت اولیای دم در صورتی که قتلی رخ داده باشد، تنها راه رهایی محکوم از اجرای حکم قصاص است.

احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره ی وضعیت حقوق بشر در ایران روز ۱۱ آوریل ۲۰۱۴ در برنامه پولتیک با کامبیز حسینی صحبت کرد.

خطیب نماز جمعه تهران با انتقاد شدید از قطعنامه اتحادیه اروپایی تاکید کرد مردم ایران اجازه تاسیس لانه جاسوسی جدید را نمی‌دهند

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی خطیب نماز جمعه امروز تهران در خطبه دوم با تسلیت سالروز رحلت آیت‌الله فاضل لنکرانی و گرامیداشت12 فروردین روز تثبیت جمهوری اسلامی افزود: از دست‌اندرکاران راهیان نور تشکر می‌کنم چرا که برنامه بسیار خوبی است.

وی با اشاره به اینکه لایحه امر به معروف و نهی از منکر در کمیسیون حقوقی مجلس مطرح است، گفت:انشاءالله این لایحه جامع و کامل شود و در صحن مجلس تصویب گردد.

خطیب نماز جمعه امروز تهران با اشاره به سفرهای نوروزی ادامه داد: اسلام نیز بر سفر تاکید کردند اما گاه انسان می‌بیند که مشکلاتی در این سفرها است. نمی‌دانم می شود فکری کرد که از این تعطیلات بهتر استفاده شود. مجلس و دولت بررسی کنند که تعطیلات به گونه‌ای تنظیم شود که مشکلات ترافیک و رفت و آمدها کمتر شود.

آیت‌الله موحدی کرمانی ادامه داد: به حمد الله تروریست‌ها در سوریه شکست می‌خورند و حکومت سوریه با این‌ها برخورد جدی دارد. 450 نفر از این تروریست‌ها تسلیم شدند.

وی در ادامه با اشاره به ضرورت اجرای ابلاغیه مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی از سوی سران قوا گفت: مسئله دیگری که باید به آن اشاره کرد قطعنامه پارلمان اروپاست. اولا باید به اروپایی‌ها تسلیت بگوییم که مشخص می‌شود شما نوکر آمریکایی‌ها هستید.

آیت‌الله موحدی کرمانی گفت: شما از خودتان استقلال ندارید و هرچه اربابتان بگوید اجرا خواهید کرد. خیلی شرم‌آور است چه توقعات عجیب و اتهاماتی مطرح می‌شود در ایران حقوق بشر رعایت نمی‌شود به چه دلیل رعایت نمی‌شود. به دلیل اینکه کسی قاتل است کشته شود. یعنی می‌گویید انسان‌ها هرچه دلشان می‌خواهد بکشند و حق مجازات نداریم.

وی افزود: خوشبختانه در اتحادیه اروپا یکی از حاضران گفت که چرا اینقدر به ایران حمله‌ور می‌شوید، در آمریکا هم اعدام است و خود آمریکا هم محکوم شد.

خطیب امروز نمازجمعه تهران ادامه داد: انتخابات ریاست جمهوری ایران را با استانداردهای بین‌المللی سازگار ندانستند بالاخره این استانداردها چیست که ایران تخلف کرده است.

آیت‌الله موحدی کرمانی ادامه داد: توقع دارند فتنه‌گران آزاد شوند، این‌ها دیگر آبرویی برای سران فتنه باقی نگذاشتند.

خطیب امروز نمازجمعه تهران گفت: در کمال پرروئی می‌گویند که «احمد شهید» این گزینه ضد ایرانی باید وارد ایران شود و فتنه کند، اگر قرار باشد که ایران اینگونه مجری اوامر باشد، باید به آن تبریک گفت. می‌گویند هیأت‌های پارلمانی حتما باید با اجازه ملاقات همراه باشد. رسما می‌خواهند بگویند که می‌خواهیم فتنه کنیم. می‌گویند دفتر اتحادیه اروپا در تهران تأسیس شود، همانگونه که جاسوسخانه آمریکا تعطیل شد، پند بگیرند دیگر مردم اجازه نمی‌دهند جاسوسخانه دیگری در ایران تأسیس شود.

آیت‌الله موحدی کرمانی گفت: البته دولت و مجلس به این یاوه‌گویی‌ها پاسخ دادند، اما من به اروپایی‌ها می‌گویم که شما موضع مجلس و دولت را دیدید اما من موضع مردم را به شما می‌گویم، آیا این بدبخت انتظار دارند ما اجازه دهیم همجنس‌بازی در ایران رایج شود؟ نظرتان را بیان بکنید.

به گزارش فارس مردم حاضر در نمازجمعه در پاسخ به این سخنان شعار «مرگ بر آمریکا» را سر دادند.

خطیب امروز نمازجمعه تهران ادامه داد: این ملت و این مردم هزاران شهید دادند تا این استقلال را بدست بیاورند، استقلال در دین و متن قانون اساسی آمده است و این‌‌ها با کمال پررویی می‌خواهند در امور داخلی کشور دخالت کنند. ما دین داریم و برای دین حرمت قائلیم، شما دین‌تان ملعبه دست است و دنبال هوسرانی هستید، ما دین داریم و شما اجازه نمی‌دهید این دخالت‌های زشت را در کشور ما بکنید.

آیت‌الله موحدی کرمانی گفت:‌ ما از دولت و مجلس و هیأت ایرانی انتظار داریم تا پاسخ ملت ایران را به اتحادیه اروپا را منتقل کند باید دولت بداند که تکبر در برخی مواقع عبادت است، تکبر در مقابل متکبر و زورگو عبادت است.

وی افزود: مردم ما مردمی هستند که روی مواضع خود ایستاده‌اند و روی این مواضع شهادت دید‌ه‌اند.

خطیب امروز نمازجمعه تهران ادامه داد: اوباما و خانم شرمن سخنان زیادی می‌گویند که ما به ایران اطمینان نداریم، عجیب است اگر شما به ایران اطمینان ندارید، دولت و نظام ایران هزاران مرتبه به شما بی‌اطمینان است.

آیت‌الله موحدی کرمانی با اشاره به بخشی از توافق‌نامه ژنو گفت: شایسته است، هیأت ایرانی و وزارت امور خارجه روی این موضوع دقت کند. در این جمله آمده است روی هیچ چیز توافق حاصل نمی‌شود تا روی همه چیز توافق نمی‌شود. با این زیاده‌خواهی این‌ها یکبار حقوق بشر و موشک بالستیک و حمایت از حزب‌الله را مطرح می‌کنند و یک روز هم ممکن است این مسئله را بگنجانند که ایران همجنس‌بازی را آزاد کند. این جمله عجیب است.

وی افزود: آنها می‌گویند همه چیز قابل برگشت است و شما هم بگوئید که هرچه می‌گوییم قابل برگشت است.

انتهای پیام/